Belarusian polonophilic organizations in the socio-political and cultural life of Western Belarus (1921-1937): historiography and sources of problems
Abstract
Basic achievements of historiography in studies of the problems concerned to activities of Belarusian polonophilic organizations in Western Belarus (1921-1937) have been considered in the article. As a result of Belarusian and Polish historians works analysis it has been revealed that defined problem is fragmentary and not enough deeply studied. The informative research preparation using new methodological approaches is still relevant. It would reveal all the fields of Belarusian polonophilic organizations activities in Western Belarus. Additionally the sources related to the history of Belarusian polonophilia have been analyzed. Most of them are the documents from archives of Belarus and Lithuania. In present time the important part of the polonophile documentation is not identified that provides a basis for active searches of these interesting complex sources in the domestic and foreign archives.
References
1. М. С. Сучасная Польшча і Заходняя Беларусь / М. С. // Заходняя Беларусь: Зборнік. - Менск: БДВ, 1925. - С. 3-30.
2. Каліноўскі, У. Політычныя партыі і аб'яднаньні ў сучаснай Польшчы / У Каліноўскі // Полымя. - 1926. - № 5. -С. 104-106.
3. Вонсовский, Б. Политические партии в Польше и Западной Белоруссии / Б. Вонсовский // Западная Белоруссия. Сб. статей. Кн. 1. - Минск: БГИ, 1927. - С. 195-210.
4. Зоркі, Ан. Беларускі нацыянал-фашызм / Ан. Зоркі // Зьвязда. - 1929. - № 67. - С. 2-3; № 68. - С. 2-3; № 69. - С. 5.
5. Некрашэвіч, А. Беларускі нацыянал-фашызм і яго сабрат беларускі нацыянал-дэмакратызм / А. Некрашэвіч // Бальшавік Беларусі. - 1929. - № 10-12. - С. 83-90.
6. Левин, М. Белорусская санация (Луцкевич - Островский) / М. Левин // Политические партии в Польше, Западной Белоруссии и Западной Украине / Бел. Акад. наук, Комиссия по изучению Западной Белоруссии; под ред. С. Скульского. - Минск: Изд-во Бел. Акад. наук, 1935. - С. 280-289.
7. Станкевіч, А. З Богам да Беларусі. Збор твораў / А. Станкевіч - Вільня: Інстытут беларусістыкі, 2008. - 1097 с.
8. Акінчыц, Ф. Чаму гэта так сталася? / Ф. Акінчыц. - Вільня: Друкарня У. Знамяроўскага, 1931. - 16 с.
9. Савіч, А. А. Нацыянальна-вызваленчы рух у Заходняй Беларусі (1921 - 1939 гады): гістарыяграфія праблемы: манаграфія / А. А. Савіч. - Брэст: БрДУ, 2012. - 288 с.
10. Мацко, А. Н. Революционная борьба трудящихся Польши и Западной Беларуси против гнета буржуазии и помещиков (1918 - 1939 гг.) / А. Н. Мацко. - Минск: Беларусь, 1972. - 335 с.
11. Воткович, Г. Б. КПЗБ в борьбе за интернациональное единство трудящихся (1929-1933 гг.) / Г. Б. Воткович. -Минск: БГУ, 1975. - 128 с.
12. Полуян, В. А. Революционно-демократическое движение в Западной Белоруссии (1927-1939 гг.) / В. А. Полуян. -Минск: Наука и техника, 1978. - 360 с.
13. Ладысеў, У Ф. Шлях да свабоды: з гісторыі рэвалюцыйна-вызваленчага руху ў Заходняй Беларусі ў 19191939 гг. / У. Ф. Ладысеў. - Мінск: Голас Радзімы, 1978. - 131 с.
14. Ладысев, В. Ф. В борьбе за демократические права и свободы / В. Ф. Ладысев. - Минск: Беларусь, 1988. - 189 с.
15. Гісторыя Беларусі: у 6 т. / рэдкал.: М. Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]. - Мінск: Экаперспектыва, 2007. - Т. 5: Беларусь у 1917 - 1945 гг. / А. Вабішчэвіч [і інш.]. - 613 с.
16. ладысеў, У. Ф. Паміж Усходам і Захадам. Станаўленне дзяржаўнасці і тэрытарыяльнай цэласнасці Беларусі (1917-1939 гг.) / У. Ф. Ладысеў, П. І. Брыгадзін. - Мінск: БДУ, 2003. - 307 с.
17. Пашкевіч, А. В. Беларускія паланафільскія арганізацыі і дзеячы падчас парламенцкіх выбараў у Польшчы ў 1922 г. / А. В. Пашкевіч // Problemy cywilizacyjnego rozwoju Białorusi, Polski, Rosji i Ukrainy od końca XVIII do XXI wieku / Pod redakcją Piotra Franaszka, Aleksandra N. Nieczuchrina. - Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007. - S. 161-164.
18. Пашкевіч, А. В. Парламенцкія формы змагання за нацыянальныя і сацыяльныя правы беларускага народа ў міжваеннай Польшчы (1921-1930 гг.): дыс.. канд. гіст. навук: 07.00.02 / А. В. Пашкевіч. - Мінск, 2006. - 162 л.
19. Чарнякевіч, А. Ад супрацоўніцтва да здрады: беларускі рух і ІІ аддзел Польскага Генеральнага штаба 19191939 / А. Чарнякевіч // Гістарычны альманах. - 2007. - Том 13. - С. 13-46.
20. Czarniakiewicz, A. Kształtowanie się ośrodka polonofilskiego w białoruskim ruchu narodowym (listopad 1918 -grudzień 1919) / A. Czarniakiewicz // Białoruskie Zeszyty Historyczne. - 2008. - № 29. - S. 23-90.
21. Чарнякевіч, А. Беларускія паланафілы і Грамада. 1925 - пачатак 1927 г. / А. Чарнякевіч // Гістарычны альманах. - 2006. - Том 12. - С. 64-78.
22. Чарнякевіч, А. Беларуская Часовая Рада і яе месца і роля ў беларускім нацыянальным руху ў Польшчы сярэдзіны 1920-х гадоў / А. Чарнякевіч // Грамадскія рухі і палітычныя партыі ў Беларусі (апошняя чвэрць ХІХ - пачатак ХХІ ст.): матэр'ялы Рэсп. навук. канф. (Гродна, 23-24 кастр. 2008 г.) / ГрДУ імя Я. Купалы; рэдкал.: І. І. Коўкель (адк. рэд.) [ і інш.]. - Гродна: ГрДУ, 2009. - С. 284-292.
23. Чарнякевіч, А. Беларускія паланафілы вачамі сучаснікаў: да гісторыі станаўлення стэрэатыпаў / А. Чарнякевіч // Problemy cywilizacyjnego rozwoju Białorusi, Polski, Rosji i Ukrainy od końca XVIII do XXI wieku / Pod redakcją Piotra Franaszka, Aleksandra N. Nieczuchrina. - Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007. - S. 77-80.
24. Вабішчэвіч, А. М. Нацыянальна-культурнае жыццё Заходняй Беларусі (1921-1939 гг.) / А. М. Вабішчэвіч. -Брэст: БрДУ, 2008. - 319 с.
25. Коўкель, І. Польска-літоўскі канфлікт і роля ў ім беларускіх палітычных партый і арганізацый (1920-1923 гг.) / І. Коўкель // Беларусіка=Albaruthenica: Кн. 3: Нацыянальныя і рэгіянальныя культуры, іх узаемадзеянне / рэд. А. Мальдзіс [і інш.]. - Мінск: Навука і тэхніка, 1994. - С. 259-269.
26. Стужынская, Н. І. Беларусь мяцежная: з гісторыі ўзброенага антысавецкага супраціўлення: 20-я гг. ХХ ст. / Н. І. Стужынская. - Вільня, 2000. - 256 с.
27. Кривуть, В. И. Молодежные организации на территории Западной Беларуси (1929-1939 гг.) / В. И. Кривуть. -Минск: Белорус. наука, 2008. - 166 с.
28. Сідарэвіч, А. Хроніка пераломнага часу: Антон Луцкевіч як ідэолаг і правадыр нацыянал-фашызму і нацыянал-дэмакратыі / А. Сідарэвіч // Дзеяслоў. - 2004. - № 8. - С. 167-194.
29. Пашкевіч, А. «Бацька» беларускіх паланафілаў / А. Пашкевіч, А. Чарнякевіч // Гістарычны альманах. - 2010. -Том 16. - С. 37-58.
30. Пашкевіч, А. В. Атаман Дзяргач: невядомыя старонкі біяграфіі, ці да гісторыі палітычнага авантурызму ў беларускім нацыянальным руху / А. В. Пашкевіч, А. М. Чарнякевіч // Берасцейскі хранограф. - 2004. - Вып. 4. - С. 314-334.
31. Чарнякевіч, А. М. Міністр БНР: дзіўныя шляхі Яўгена Ладнова / А. М. Чарнякевіч // Личность в истории: героическое и трагическое: сборник материалов Пятой междунар. науч.-практ. конф., посвящ. 20-летию историч. ф-та, Брест, 23-24 ноября 2011 г. / БрГУ им. А. С. Пушкина: редкол.: М. Э. Чесновский (гл. ред.) [и др.]. - Брест: БрГУ, 2012. - С. 243-249.
32. Bełcikowska, A. Stronnictwa polityczne w Polsce: popularny przewodnik polityczny / A. Bełcikowska. - Warszawa, 1926. - 32 s.
33. Trejdeński, P. Białoruskie stronnictwa polityczne w Polsce i ich ideologja / P. Trejdeński // Sprawy Narodowościowe. -1930. - № 5 - 6. - S. 513-543.
34. Кароткі нарыс беларускага пытаньня. - Мінск: Логвінаў, 2009. - 396 с.
35. Wappa, E. Okoliczności powstania Centralnego Związku Białoruskich Organizacji i Instytucji Kulturalno-Oświatowych («Centrasajuzu») i jego udział w wyborach 1930 r. / E. Wappa // Białoruskie Zeszyty Historyczne. - 1994. - № 1. - S. 63-72.
36. Gomółka, K. Białoruskie partie i organizacje prorządowe w II Rzeczypospolitej / K. Gomółka // Białoruskie Zeszyty Historyczne. - 1997. - № 7. - S. 63-74.
37. Gałędek, M. Ocena działalności białoruskich organizacji politycznych w świetle tajnych raportów polskich struktur rządowych na Litwie Środkowej / M. Gałędek // Wyzwolenie czy okupacja? Stosunek społeczności zamieszkujących pogranicze polsko-litewsko-białoruskie do zmieniających się w XX wieku systemów państwowych. Redakcja Marek Kietliński, Wojciech Śleszyński. - Białystok, 2006. - S. 89-103.
38. Januszewska-Jurkiewicz, J. Dwie «krajowe» inicjatywy białoruskie na Litwie Środkowej / J. Januszewska-Jurkiewicz // Białoruskie Zeszyty Historyczne. - 2001. - № 16. - S. 197-218.
39. Januszewska-Jurkiewicz, J. Stosunki narodowościowe na Wileńszczyźnie w latach 1920-1939 / J. Januszewska-Jurkiewicz. - Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, 2010. - 710 s.
40. Paprocka, W. Białoruskie organizacje społeczno-kulturalne na Kresach Wschodnich w II Rzeczypospolitej / W. Paprocka // Etnografia Polska. - 1999. - T. XLIII. - Z. 1-2. - S. 11-20.
41. Kurkiewicz, M. Sprawy białoruskie w polityce rządu Władysława Grabskiego / M. Kurkiewicz. - Warszawa: Neriton, 2005. - 132 s.
42. Traczuk, J. Prasa białoruska w II Rzeczypospolitej (1918-1939) / J. Traczuk // Studia polono-slavica-orientalia. -1992. - T. XIII. - S. 185-373.
43. Berger, R. Hassan Konopacki - Tatar, muzułmanin, bydgoszczanin / R. Berger. - Warszawa: Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej, 2011. - 111 s.
44. Grzybowski, J. Pogoń między Orłem Białym, Swastyką i Czerwoną Gwiazdą. Białoruski ruch niepodległościowy w latach 1939-1956 / J. Grzybowski. - Warszawa, 2011. - 908 s.
45. Michaluk, D. «Jestem przyjacielem Białorusinów..» - raporty wywiadowcze Romualda Ziemkiewicza do II Oddziału Sztabu Generalnego WP z lat 1922-1923 / D. Michaluk // Białoruskie Zeszyty Historyczne. - 2006. - № 26. - S. 233-258.
46. Czerniakiewicz, A. Raporty Romualda Ziemkiewicza z lat 1923-1925 / A. Czerniakiewicz // Białoruskie Zeszyty Historyczne. - 2007. - № 27. - S. 224-275.
47. Аляхновіч, Ф. У капцюрах ГПУ / Ф. Аляхновіч. - Мінск: Мастацкая літаратура, 1994. - 283 с.
48. Луцкевіч, А. Да гісторыі беларускага руху / А. Луцкевіч. - Вільня-Беласток: Беларусакае гістарычнае таварыства, Інстытут беларусістыкі, 2010. - 346 с.
49. Рагуля, В. Успаміны / В. Рагуля. - Мінск: ВЦ «Бацькаўшчына», 1993. - 96 с.
Review
Views: 894
Email this article 