Preview

Proceedings of the National Academy of Sciences of Belarus, Humanitarian Series

Advanced search

Dictionary of the living Belarusian language: theoretical and methodological aspects of its composition.

Abstract

This article is devoted to theoretical and methodological problems of making a dictionary of the living Belarusian language in the 20th years of twentieth century in comparison with the most important Russian, Polish, Czech, Serbian and Ukrainian dictionaries. The special attention has been paid to works of Belarusian linguists which rethinking and reworking experience of other Slavic counterparts offered their own lexicographical installation of the methodological support of works as well as implemented them. Publications of regulations and programs, preparation of regional dictionaries, field collection of dictionary materials by forces of the literate part of population of the Republic have been elucidated, too. Also theoretical foundations of the dictionary based on the Belarusian living language encompassed territorial boundaries of ethnographic Belarus have been shown. They are chronologically limited to the second half of nineteenth century and the first quarter of the twentieth century. The goal of the dictionary was to show the lexical richness of the Belarusian language, stylistically processed vernacular, introducing a significant part of specialized vocabulary. Thereby it proves the uniqueness of the Belarusian language and extracts tokens from artistic, journalistic and professional literature. This extraction had a critical nature. So the usage labels have been not introduced into the entries in contrast to the mandatory examples from literature and compulsory linguistic passports. At the same time the criteria for inclusion into the dictionary of loan words, neologisms and special vocabulary were rather vague.

About the Author

I. U. Haluza
Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі
Belarus


References

1. Байкоў, М. Аб зьбіраньні народнага слоўнікавага матар'ялу ў беларускай мове ў 1927 г. / М. Байкоў // Наш край. - 1927. - № 3. - С. 55-57.

2. Байкоў, М. Ад Камісіі для ўкладаньня слоўніка жывой беларускай мовы / М. Байкоў // Наш край. - 1926. -№ 10-11. - С. 61-62.

3. Байкоў, М. Слоўнікавая праца на мясцох у БССР за тры гады (1925 - 1928) / М. Байкоў // Наш край. - 1928. -№ 12. - С. 47-56.

4. Виноградов, В. В. Избранные труды. Лексикология и лексикография / В. В. Виноградов. - М.: Наука, 1977. - 312 с.

5. Градова, В. П., Левченко, С. Ф. Словарь современного украинского языка. Картотека / В. П. Градова, С. Ф. Левченко // Восточнославянские языки. Источники для их изучения. - М.: Наука, 1973. - С. 27-32.

6. Даль, В. И. Толковый словарь живого великорусского языка: в 4 т. / В. И. Даль. - Т. 1: А - З. - М.: Русский язык -Медиа, 2003. - 699 с.

7. История русской лексикографии / отв. ред. Ф. П. Сороколетов. - СПб.: Наука - С.-Петерб. фирма, 2001. - 611 с.

8. Карский, Е. Что предстоит сделать по белорусскому языку и литературе? / Е. Карский // Вестн. Народного Комиссариата Просвещения. - 1921. - № 1. - С. 25-28.

9. Карскі, Я. Ф. [Рэцэнзія] / Я. Ф. Карскі // Известия по русскому языку и словесности. - Т. ІІ, кн. 2. - Л.: АН СССР, 1929. - С. 745 - 746. - Рэц. на праект: Проект укладанья слоўніка жывой беларускай мовы. - Мінск: БАН, 1929.

10. Курс історіі украінськоі літературноі мови: Т. II (Радянський період) / ред. І. К. Білодід. - Кпів: Видавництво Академіі Украінськоі РСР, 1961. - 416 с.

11. Ленин, В. И. Полное собрание сочинений / В. И. Ленин. - Изд. 5-е. - Т. 51. - М.: Изд-во полит. лит., 1982. - 574 с.

12. Лёсік, Я. Некаторыя ўвагі да беларускае літаратурнае мовы / Я. Лёсік // Полымя. - 1924. - № 2. - С. 192-205.

13. Лёсік, Я. Неўстаноўленыя выпадкі нашага правапісу / Я. Лёсік // Полымя. - 1925. - № 2. - С. 129-148.

14. Некрашэвіч, С. Да пытаньня аб укладаньні слоўніка жывой беларускай мовы / С. Некрашэвіч // Полымя. -1925. - № 5. - С. 164-186.

15. Ожегов, С. И. Лексикология. Лексикография. Культура речи / С. И. Ожегов. - М.: Высш. шк., 1974. - 352 с.

16. Праект спрашчэння беларускага правапісу / Бел. акад. навук, Ін-т мовазнаўства. - Мінск, 1933. - 49 с.

17. Російсько-украінськпй словник: в 4 т. / Укр. АН, Комис. по сост. словаря укр. жив. языка. - Т. 1. - Кшв: Червоний шлях, 1924. - 290 с.

18. Словарь церковно-славянского и русского языка, составленный Вторым отделением Императорской Академии наук: в 4 т. - Т. 1. - СПб.: в Тип. Императорской Акад. наук, 1847. - 415 с.

19. Срезневский, И. И. Мысли об истории русского языка / И. И. Срезневский. - Изд. 3-е. - М.: КомКнига, 2007. - 136 с.

20. Щерба, Л. В. Избранные работы по языкознанию и фонетике / Л. В. Щерба. - Т. 1. - СПб.: С.-Петерб. ун-т, 2002. - 180 с.


Review

Views: 857


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 License.


ISSN 2524-2369 (Print)
ISSN 2524-2377 (Online)