WORD FORMATION RELATIONS IN THE LEXICAL SEMANTIC FIELD “GEOGRAPHIC LANDSCAPE” IN THE RUSSIAN AND BELARUSIAN LANGUAGES

The article explores word formation relations between units of the lexical semantic field “Geographical Landscape” in the Russian and Belarusian languages. These relations can be identified by building lexical semantic variants of word formation nests, i.e. nest fragments comprising only elements that are part of the lexical semantic field under study. The comparison analysis is based on the following parameters: 1) type of headword; 2) number of elements; 3) structural features: a) presence of syntagmatic and paradigmatic units; b) number of word formation stages; c) presence of word formation lacunas. The most common word formation methods for field units are specified: suffixation, prefixation and suffixation, and compounding with suffixation. Least of the words nominating natural objects are formed by prefixation. The comparative analysis of lexical semantic variants of word formation nests in Russian and Belarusian.shows that there is much in common in the word formation relations between units of the lexical semantic field “Geographical Landscape” in the both languages. A nest fragment headword can be a part of the field under study or a part of other fields. The quantitative composition varies from 2 to 32 units. Nest fragments of field elements contain horizontal and vertical level units; derivatives demonstrate no more than 3 derivation stages. Differences in the structure of lexical semantic variants of word formation nests are associated with varied ways of nominating correlative notions in closely related languages and varied word formation means and methods in Russian and Belarusian languages.

word formation, word formation nest, word formation pair, word formation chain, word formation paradigm, morpheme, syntagmatic unit, paradigmatic unit, lexical semantic field

1. Бардовіч, А. М. Марфемны слоўнік беларускай мовы / А. М. Бардовіч, Л. М. Шакун. – 2-е выд., перапрац. і дап. – Мінск : Выш. шк., 1989. – 718 с.

2. Бардовіч, А. М. Словаўтваральны слоўнік беларускай мовы / А. М. Бардовіч, М. М. Круталевіч, А. А. Лукашанец. – Мінск : Беларус. навука, 2000. – 413 с.

3. Ванкевич, О. Г. Деривационный аспект исследования членов ЛСП близкородственных языков «Погода» и «Надвор’е» / О. Г. Ванкевич // Беларуская мова ў ХХІ стагоддзі : асноўныя тэндэнцыі развіцця (да 80-годдзя акадэміка А. І. Падлужнага) : зб. матэрыялаў Міжнар. навук. канф., Мінск, 28–29 кастр. 2015 г. / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры, мовы і літ. Нац. акад. навук Беларусі ; адк. рэд. В. П. Русак. – Мінск, 2015. – С. 67–75.

4. Кандраценя, І. У. Дэрывацыйны патэнцыял намінантаў ЛСП «Страх» у беларускай і рускай мовах / І. У. Кандраценя // Словаўтварэнне і іншыя ўзроўні беларускай літаратурнай мовы : матэрыялы Міжнар. навук. канф., Мінск, 24–25 лістап. 2014 г. / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры, мовы і літ., філіял «Ін-т мовы і літ. імя Якуба Коласа і Янкі Купалы» ; навук. рэд. В. М. Нікалаева. – Мінск, 2014. – С. 92–97.

5. Кугейко, Т. П. Взаимосвязь ЛСП речи с другими ЛСП в русском и белорусском языках / Т. П. Кугейко // Беларуская мова ў ХХІ стагоддзі : асноўныя тэндэнцыі развіцця (да 80-годдзя акадэміка А. І. Падлужнага) : зб. матэрыялаў Міжнар. навук. канф., Мінск, 28–29 кастр. 2015 г. / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры, мовы і літ. Нац. акад. навук Беларусі ; адк. рэд. В. П. Русак. – Мінск, 2015. – С. 177–184.

6. Лаўрыновіч, Н. В. Структура лексіка-семантычнага поля «Геаграфічны ландшафт» у лексічных сістэмах рускай і беларускай моў / Н. В. Лаўрыновіч // Беларуская лінгвістыка. – 2015. – Вып. 74. – С. 55–61

7. Николаева, О. М. Опыт сопоставительного анализа словообразовательных отношений в ЛСП звучания близкородственных языков / О. М. Николаева // Словаўтварэнне і іншыя ўзроўні беларускай літаратурнай мовы : матэрыялы Міжнар. навук. канф., Мінск, 24–25 лістап. 2014 г. / Цэнтр даследаванняў беларус. культуры, мовы і літ., філіял «Ін-т мовы і літ. імя Якуба Коласа і Янкі Купалы» ; навук. рэд. В. М. Нікалаева. – Мінск, 2014. – С. 156–163.

8. Словарь русского языка : в 4 т. / Акад. наук СССР, Ин-т рус. яз. ; под ред. А. П. Евгеньевой. – 2-е изд., испр. и доп. – М. : Рус. яз., 1981–1984. – 4 т.

9. Тихонов, А. Н. Словообразовательный словарь русского языка : ок. 145 000 слов : в 2 т. / А. Н. Тихонов. – М. : Рус. яз., 1985. – 2 т.

10. Тлумачальны слоўнік беларускай мовы : у 5 т., 6 кн. / Акад. навук БелССР, Ін-т мовазнаўства ; пад агул. рэд. К. К. Атраховіча (К. Крапівы). – Мінск : Беларус. сав. энцыкл., 1977–1984. – 5 т.

11. Ялынцава, І. У. Каларатывы як адзінкі супастаўляльнага даследавання словаўтваральных сістэм блізкароднасных моў / І. У. Ялынцава // Беларуская лінгвістыка. – 2013. – Вып. 71. – С. 3–8.