“Старажытны беларускі народны тэатр” – кинохроника научного факта

Рассматриваются художественные и информационно-содержательные подходы, реализованные при создании научного фильма «Старажытны беларускі народны тэатр», снятого по инициативе группы ученых Института искусствоведения, этнографии и фольклора АН БССР и Белорусского государственного театрально-художественного института В. И. Нефеда, К. Н. Санникова, Г. И. Барышева и С. М. Миско в деревне Белевичи Слуцкого района в апреле 1962 г. Значительное внимание уделяется изучению обстоятельств создания, научной и творческой мотивации авторов киноленты, а также вопросам последующего использования, научной репрезентации этого наукоемкого кинодокумента.

Актуализируется проблема использования инструментов кинохроникальной фиксации в интересах науки, в частности, для сохранения, изучения и популяризации белорусской традиционной культуры, когда документальная камера-наблюдатель способна соединить взгляд ученого и квалифицированного исследователя со взглядом зрителя. 

1. Васильков, И. А. Искусство кинопопуляризации : очерки теории науч.-популяр. кино / И. А. Васильков. – М. : Искусство, 1982. – 349 с.

2. Ждан, В. Драматургия научно-популярного фильма / В. Ждан. – М. : Госкиноиздат, 1950. – 160 с.

3. Загад па Інстытуту мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР № 10-а ад 22 студзеня 1961 г. аб камандзіраванні аспіранта Міско С. М. у в. Бялевічы з 25 па 30 студзеня 1961 г. // Центральный научный архив Национальной академии наук Беларуси. – Ф. 11. Оп. 1. Д. 80. Л. 13.

4. Уникальное видео. Жители белорусской глубинки узнали себя на архивных кадрах [Электронный ресурс] // Этнаўсё : сайт. – Режим доступа: https://ethno.by/presa/534739876. – Дата доступа: 25.03.2023.

5. Миско, С. М. Истоки Белорусского народного театра : автореф. дис. … канд. искусствоведения / С. М. Миско. – Минск, 1962. – 20 с.

6. Барышев, Г. И. Театральная культура Белоруссии XVIII века / Г. И. Барышев. – Минск : Навука і тэхніка, 1992. – 290 с.

7. Загад па Інстытуту мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР № 66 ад 6 красавіка 1962 г. аб камандзіраванні Няфёда У. І., Міско С. М., Мазаніка Д. І., Захарэнкі П. М., Сямёнава В. І. у в. Бялевічы з 7 па 9 красавіка 1962 г. // Центральный научный архив Национальной академии наук Беларуси. – Ф. 11. Оп. 1. Д. 101. Л. 87–89.

8. Барышаў, Г. І. Беларускі народны тэатр «Батлейка» / Г. І. Барышаў, А. К. Саннікаў. – Мінск : Выд-ва М-ва выш., сярэд. спец. і праф. адукацыі БССР, 1962. – 179 с.

9. Барышаў, Г. І. Беларускі народны тэатр «Батлейка» і яго ўзаемасувязі з рускім «Вяртэпам» і польскай «Шопкай» / Г. І. Барышаў, А. К. Саннікаў. – Мінск : Выд-ва Акад. навук БССР, 1963. – 41 с. – (V Мiжнародны з’езд славiстаў).

10. Загад па Інстытуту мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР № 54 ад 23 мая 1961 г. аб прадастаўленні дадатковага водпуску з 30 траўня па 21 чэрвеня 1961 г. фатографу Захаранку Пятру Міхайлавічу ў сувязі з падрыхтоўкай да здачы экзаменаў на атэстат сталасці // Центральный научный архив Национальной академии наук Беларуси. – Ф. 11. Оп. 1. Д. 80. Л. 13.

11. Народны тэатр / Акад. навук Беларус. ССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору ; [уклад., уступ. арт. і камент. М. А. Каладзінскага ; рэдкал.: В. К. Бандарчык і інш.]. – Мінск : Навука i тэхніка, 1983. – 512 с.

12. Гісторыя беларускага тэатра : у 3 т. / Акад. навук Беларус. ССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. – Мінск : Навука і тэхніка, 1983. – Т. 1 : Беларускі тэатр ад вытокаў да кастрычніка 1917 г. / [М. Каладзінскі і інш. ; рэд.: Г. І. Барышаў, А. В. Сабалеўскі]. – 496 с.