Политическая активность Белорусской автокефальной православной церкви в 1950–1982 гг.
https://doi.org/10.29235/2524-2369-2022-67-2-166-176
Анатацыя
Статья посвящена рассмотрению политической активности Белорусской автокефальной православной церкви (БАПЦ) в 1950–1982 гг. На протяжении нескольких десятилетий названная религиозная организация осуществляла функции консолидирования послевоенной белорусской диаспоры, ориентированной на поддержку Рады Белорусской Народной Республики (БНР). Произошедшее во второй половине 1950-х гг. изменение стратегии американской внешней политики, связанное с утверждением доктрины «отбрасывания коммунизма», повлекло за собой вовлечение БАПЦ в проведение мероприятий ярко выраженного антисоветского характера. В 1957 г. утвердилась традиция ежегодного посещения Конгресса США иерархами и клириками БАПЦ в дни празднования очередных годовщин провозглашения независимости БНР. Во время этих посещений белорусские священнослужители открывали парламентские заседания чтением молитв о скорейшем падении коммунистического строя и позиционировали Раду БНР как единственный легитимный орган белорусской государственной власти. Начиная с 1960 г. представители БАПЦ принимали активное участие в мероприятиях, посвященных проведению «недель порабощенных народов», которые проходили по инициативе Конгресса США и были направлены на демонстрацию широкого осуждения советской политической системы. Регулярное участие священнослужителей БАПЦ в названных мероприятиях свидетельствует о вовлеченности рассматриваемой религиозной организации в активную политическую деятельность, которая следовала в русле стратегии внешней политики США и носила ярко выраженный антисоветский характер.
Спіс літаратуры
1. Согрин, В. В. Динамика соперничества СССР и США в период «холодной войны». 1945-1991 годы / В. В. Согрин // Новая и новейшая история. - 2015. - № 6. - С. 36-52.
2. Peterson, L. M. The Cold War and the change in the nature of military power : Ph. D. thesis / L. M. Peterson. - London : London School of Economics a. Political Science, 1999. - 279 р.
3. Scott, L. W. Freedom’s war: the US crusade against the Soviet Union, 1945-56 / L. W. Scott. - Manchester : Manchester Univ. Press, 1999. - 301 p.
4. 25 Сакавіка ў Амэрыканскім Кангрэсе // Бацькаўшчына. - 1956. - 27 травеня. - С. 4.
5. Congressional Record. - 1956. - Vol. 102, pt. 4. - P. 4656.
6. Акт 25 сакавіка ў Кангрэсе ЗША // Бацькаўшчына. - 1957. - Вялікдзень. - С. 5.
7. Мерляк, К. Дзейнасць Кастуся Мерляка на эміграцыі. Праніклівасць і практычны падыход / К. Мерляк. - Нью-Ёрк : [б. в.], 1992. - 476 с.
8. Свята 25 Сакавіка ў ЗША // Беларус. - 1957. - 30 чэрв. - С. 4.
9. Хроніка // Голас Царквы. - 1957. - № 5. - С. 14-16.
10. Congressional Record. - 1957. - Vol. 103, pt. 3. - P. 4150-4151.
11. Беларуская дэлегацыя ў віцэ-прэзыдэнта ЗША // Бацькаўшчына. - 1958. - Вялікдзень. - С. 3.
12. Беларуская дэлегацыя ў віцэ-прэзыдэнта ЗША Рычарда Ніксана // Бацькаўшчына. - 1958. - 20 крас. - С. 1.
13. Малітва ў Сэнаце Задзіночаных Штатаў Амэрыкі // Бацькаўшчына. - 1958. - 20 крас. - С. 1.
14. Свята Незалежнасці Беларусі ў ЗША // Беларус. - 1958. - 25 траўня. - С. 1-2.
15. Урачысты абход Сакавіковай гадавіны ў Нью-Ёрку // Бацькаўшчына. - 1958. - 20 крас. - С. 2.
16. Хроніка // Бюл. Беларус. Правасл. Брацтва й Сястрыцтва Жыровіц. Божае Маці ў Вялікабрытаніі. - 1958. - № 4. - С. 10.
17. Хроніка // Голас Царквы. - 1958. - № 7. - С. 14-16.
18. Congressional Record. - 1958. - Vol. 104, pt. 4. - P. 5051.
19. Congressional Record. - 1961. - Vol. 107, pt. 4. - P. 4467, 4487, 4701, 5298-5299, 5302.
20. Congressional Record. - 1962. - Vol. 108, pt. 4. - P. 4873-4875, 4879-4880.
21. Congressional Record. - 1963. - Vol. 109, pt. 4. - P. 4901-4906, 5247.
22. Congressional Record. - 1964. - Vol. 110, pt. 5. - P. 6019, 6415, 6463, 6480-6482, 6484.
23. Congressional Record. - 1965. - Vol. 111, pt. 4. - P. 4899.
24. Congressional Record. - 1966. - Vol. 112, pt. 5. - P. 6709-6711, 6713-6714, 6720, 6763-6764.
25. Congressional Record. - 1967. - Vol. 113, pt. 6. - P. 7871, 7904-7905, 7999, 8001-8002.
26. Congressional Record. - 1968. - Vol. 114, pt. 6. - P. 7475-7481, 7515, 7523, 7757-7758, 7764, 7772.
27. Беларуская Дэлегацыя ў Віцэ-прэзідэнта ЗША // Бацькаўшчына. - 1961. - 16 крас. - С. 2.
28. Будзіч, А. Вашынгтон і Нью-Ёрк / А. Будзіч // Бацькаўшчына. - 1962. - 20 траўня. - С. 3.
29. Дзень Незалежнасці Беларусі ў Вашынгтоне // Беларус. - 1962. - Красавік-травень. - С. 1.
30. Малітва, прачытаная ўладыкаю Васілём у Сэнаце ЗША з нагоды 45-х угодкаў 25-га Сакавіка // Голас Царквы. - 1963. - № 17. - С. 3-4.
31. Малітва, прачытаная ўладыкаю Васілём у Сэнаце ЗША з нагоды ўгодкаў 25-га Сакавіка // Голас Царквы. - 1961. - № 13. - С. 16.
32. Малітва, прачытаная у Сэнаце ЗША з нагоды 44-х угодкаў Абвешчаньня Незалежнасці Беларусі Яго Высокапрэасьвяшчэнствам Архіепіскапам БАПЦ Васілём // Беларус. - 1962. - Красавік-травень. - С. 1.
33. Сакавіковыя ўрачыстасці ў Нью-Ёрку // Голас Царквы. - 1963. - № 17. - С. 15.
34. Малітва Яго Высокапрэасьвяшчэнства Уладыкі Васіля, архіепіскапа Беларускае Аўтакефальнае Праваслаўнае Царквы, якая з нагоды 46-х угодкаў абвешчання незалежнасці Беларускае Народнае Рэспублікі была прачытаная 26 сакавіка 1964 г. у Капітолі ў Вашынгтоне пры адкрыцці паседжання Амерыканскага Сенату // Беларус. - 1964. - Красавік-травень. - С. 1.
35. У агульна-амэрыканскім маштабе // Бацькаўшчына. - 1964. - Травень. - С. 7.
36. Угодкі 25 Сакавіка ў ЗША // Беларус. - 1964. - Красавік-травень. - С. 2.
37. Беларуская дэлегацыя ў Сэнаце ЗША // Бацькаўшчына. - 1965. - Сакавік. - С. 1.
38. Малітва Яго Высокапрэасьвяшчэнства Уладыкі Васілія, прачытаная ім у Сэнаце ЗША з нагоды 48-х угодкаў Акту 25-га Сакавіка // Голас Царквы. - 1966. - № 23. - С. 3-4.
39. Рэха святкавання 48-х угодкаў Акту 25-га Сакавіка // Бацькаўшчына. - 1966. - Чэрвень. - С. 7.
40. Сакавіковыя ўрачыстасці ў Ню-Ёрку // Голас Царквы. - 1966. - № 23. - С. 15-16.
41. У віцэ-прэзідэнта ЗША // Беларус. - 1965. - Сакавік-красавік. - С. 1.
42. У Сэнаце ЗША // Беларус. - 1966. - Сакавік-красавік. - С. 1.
43. У Сэнаце ЗША // Беларус. - 1967. - Красавік. - С. 1.
44. Угодкі 25 Сакавіка ў Кангрэсе ЗША // Беларус. - 1967. - Травень. - С. 1-2.
45. У Сэнаце Задзіночаных Штатаў // Беларус. - 1968. - Красавік. - С. 1.
46. Угодкі Акту 25 Сакавіка ў Кангрэсе ЗША // Беларус. - 1969. - Красавік. - С. 1.
47. Congressional Record. - 1969. - Vol. 115, pt. 6. - P. 7037, 7577-7578, 7580-7582, 7587-7588, 7592-7593, 7603-7606, 7609-7610, 7612, 7616-7618, 7620-7622, 7624.
48. Сакавіковыя ўгодкі ў Кангрэсе ЗША // Беларус. - 1970. - Травень. - С. 3.
49. Удзельнік. Малітва ў Кангрэсе ЗША / Удзельнік // Беларус. - 1973. - Красавік. - С. 1.
50. Congressional Record. - 1973. - Vol. 119, pt. 8. - P. 9452, 9453, 9459-9461.
51. Малітва за Беларусь у Кангрэсе ЗША // Беларус. - 1975. - Красавік. - С. 1.
52. Congressional Record. - 1975. - Vol. 121, pt. 7. - P. 8481, 8540-8543, 8564.
53. Prayer in the Congress // The Byelorussian Times. - 1975. - October. - P. 2.
54. Я. З. У Кангрэсе ЗША пра незалежнасць Беларусі / Я. З. // Беларус. - 1976. - Красавік. - С. 1.
55. Малітва за Беларусь у Кангрэсе ЗША // Беларус. - 1978. - Сакавік. - С. 1.
56. Малітва за Беларусь у Палаце Рэпрэзэнтантаў ЗША // Беларус. - 1978. - Травень. - С. 3.
57. Congressional Record. - 1978. - Vol. 124, pt. 6. - P. 7859.
58. Prayer for Byelorussia in the U.S. Congress // The Byelorussian Times. - 1978. - March. - P. 2.
59. Дзень незалежнасці Беларусі ў Нью-Ёрку // Беларус. - 1979. - Красавік. - С. 3.
60. Малітва за Беларусь у Кангрэсе ЗША // Беларус. - 1979. - Красавік. - С. 3.
61. Малітва ў Кангрэсе ЗША // Голас Царквы. - 1979. - № 51. - С. 17.
62. Congressional Record. - 1979. - Vol. 125, pt. 5. - P. 5865.
63. Беларуская дэлегацыя ў Кангрэсе ЗША // Беларус. - 1980. - Травень. - С. 3.
64. Congressional Record. - 1979. - Vol. 126, pt. 5. - P. 6707.
65. Congressional Record. - 1982. - Vol. 128, pt. 5. - P. 5467, 5599, 5602, 6038-6039, 6080, 6544-6545.
66. Слесарев, А. В. Обстоятельства возникновения и история развития церковного раскола белорусской диаспоры в первой половине 1980-х гг. / А. В. Слесарев // Журн. Белорус. гос. ун-та. История. - 2020. - № 4. - С. 66-79. https://doi.org/10.33581/2520-6338-2020-4-66-79
67. Congressional Record. - 1957. - Vol. 103, pt. 4. - P. 4727.
68. Congressional Record. - 1958. - Vol. 104, pt. 5. - P. 6600-6601.
69. Congressional Record. - 1959. - Vol. 105, pt. 4. - P. 5122, 5169-5170, 5263, 5284, 5294.
70. Congressional Record. - 1960. - Vol. 106, pt. 5. - P. 6553, 6555, 6557-6559, 6564.
71. Congressional Record. - 1960. - Vol. 106, pt. 6. - P. 7009-7010.
72. Congressional Record. - 1961. - Vol. 107, pt. 3. - P. 4094.
73. 25 Сакавіка. У Сэнаце й Кангрэсе ЗША // Беларус. - 1962. - Красавік-травень. - С. 1.
74. Congressional Record. - 1965. - Vol. 111, pt. 5. - P. 6023, 6027, 6045, 6052-6053, 6055, 6058-6059, 6065-6066, 6082-6088, 6155.
75. Congressional Record. - 1966. - Vol. 112, pt. 6. - P. 7303.
76. Congressional Record. - 1968. - Vol. 114, pt. 7. - P. 8342.
77. Congressional Record. - 1970. - Vol. 116, pt. 7. - P. 2729-2730, 9631-9632, 9675-9676, 9678-9679.
78. Congressional Record. - 1971. - Vol. 117, pt. 6. - P. 7959-7961, 8053, 8055, 8218, 8124, 8221, 8227, 8239, 8241-8242, 8247-8248, 8250, 8253.
79. Congressional Record. - 1972. - Vol. 118, pt. 7. - P. 8116.
80. Congressional Record. - 1972. - Vol. 118, pt. 8. - P. 10144, 10147, 10169, 10197-10198.
81. Congressional Record. - 1972. - Vol. 118, pt. 9. - P. 11524.
82. Congressional Record. - 1973. - Vol. 119, pt. 7. - P. 9331-9332, 9335, 9339, 9348, 9364, 9374.
83. Congressional Record. - 1974. - Vol. 120, pt. 7. - P. 7955, 8922.
84. Congressional Record. - 1976. - Vol. 122, pt. 7. - P. 8217, 8226, 8233-8234, 8238, 8244-8245, 8261.
85. Congressional Record. - 1977. - Vol. 123, pt. 8. - P. 9298, 9304, 9301.
86. Congressional Record. - 1978. - Vol. 124, pt. 7. - P. 8509-8511, 8519-8520.
87. Congressional Record. - 1980. - Vol. 126, pt. 5. - P. 6583-6585, 6597, 6599, 6603, 6605, 6608, 6619.
88. Congressional Record. - 1981. - Vol. 127, pt. 4. - P. 5271-5272, 5274, 5276, 5280, 5288, 5301, 5320, 5327.
89. Joint Resolution Providing for the designation of the third week of July as «Captive Nations Week» : Public Law 86-90 // United States Statutes at Large. - 1959. - Vol. 73. - P. 212.
90. Крыга, А. Тыдзень паняволеных народаў / А. Крыга // Бацькаўшчына. - 1959. - 19 ліп. - С. 1.
91. Вялікі дакумент амэрыканскае вызвольнае палітыкі // Бацькаўшчына. - 1959. - 2 жн. - С. 1.
92. Пастанова Сэсіі Рады Беларускае Народнае Рэспублікі ў справе беларускае вонкавае палітыкі // Бацькаўшчына. - 1948. - 4 ліп. - С. 2.
93. Маяк, Д. Тыдзень Паняволеных Народаў у Нью-Ёрку / Д. Маяк // Бацькаўшчына. - 1960. - 31 ліп. - С. 3.
94. Пануцэвіч, В. Тыдзень Паняволеных Народаў / В. Пануцэвіч // Бацькаўшчына. - 1965. - Жнівень-верасень. - С. 3.
95. Тыдзень Паняволеных Народаў у Кліўлендзе // Голас Царквы. - 1973. - № 39. - С. 22.
96. Акула, К. Тыдзень Паняволеных Народаў ў Дэтройце / К. Акула // Беларус. - 1980. - Жнівень-верасень. - С. 4.
97. М. Г. Тыдзень Паняволеных Народаў у Мэльбурне / М. Г. // The Byelorussian Times. - 1976. - October. - P. 8.
98. Тыдзень Паняволеных Народаў // Голас Царквы. - 1976. - № 46. - С. 32.
99. Парафія БАПЦарквы ў Мэльбурне // Голас Царквы. - 1977. - № 48. - С. 16.
100. Тыдзень Паняволеных Народаў у Мэльбурне // The Byelorussian Times. - 1977. - August. - P. 5.
101. Хроніка парафіі // Голас Царквы. - 1978. - № 50. - С. 22-23.
102. Хроніка парафіі БАПЦ у Мэльбурне // Голас Царквы. - 1979. - № 52. - С. 15-16.
##reviewer.review.form##
ISSN 2524-2377 (Online)